Το σπερμοδιάγραμμα παραμένει ίσως το πιο πολύτιμο εργαλείο εκτίμησης της ανδρικής υπογονιμότητας. Το λιγότερο δυο δείγματα θα πρέπει να εξεταστούν από το εργαστήριο προς αποφυγή λανθασμένης διάγνωσης. Ο άνδρας θα πρέπει να έχει σεξουαλική αποχή 2-3 μέρες. Φυσιολογικές τιμές σύμφωνα με τον ΠΟΥ (WHO manual 5th Edition , 2010) Καλλιέργεια σπέρματος Απεικονιστικές μέθοδοι του γεννητικού συστήματος Ορμονικός έλεγχος Ιολογικός έλεγχος Γενετικός Έλεγχος Οι γονιδιακοί έλεγχοι είναι εργαστηριακές εξετάσεις που συμβάλλουν στο να προσδιοριστούν οι πιθανότητες που έχει ένα άτομο να φέρει ή να κληροδοτήσει μια ασθένεια που οφείλεται σε γενετική διαταραχή.Μερικές από τις ασθένειες αυτές είναι: η θαλασσαιμία (μεσογειακή αναιμία), η κυστική ίνωση, η αιμοροφιλία, η μυϊκή δυστροφία, η νόσος του Huntigton, η οικογενής υπερχοληστεριναιμία κ.ά. Στη χώρα μας εμφανίζονται πιο συχνά οι δύο πρώτες.Εξετάσεις υπογόνιμου άνδρα
Ρευστοποίηση
30-60 min
Όγκος
≥1.5 ml
PH
7.2
Αριθμός Σπερματοζωαρίων
≥15.000.000/ml
Ολικός Αριθμός Σπερματοζωαρίων
≥39.000.000
Μορφολογία (φυσιολογικές μορφές )
≥4%
Αντισπερμικά Αντισώματα
≤50%
Στρογγυλά κύτταρα
> 5.000.000
Κατά τη διερεύνηση της υπογονιμότητας, συνήθως γίνεται και καλλιέργεια σπέρματος για τον έλεγχο παρουσίας μικροβίων που μπορεί να έχουν προκαλέσει λοίμωξη του γεννητικού συστήματος. Επίσης η καλλιέργεια μπορεί να συστηθεί έπειτα και από ένα σπερμοδιάγραμμα όπου μπορεί να έχουν παρατηρηθεί αρκετά κύτταρα ενδεικτικά για την παρουσία λοίμωξης. Η καλλιέργεια σπέρματος είναι διαφορετική από το σπερμοδιάγραμμα. Ο άνδρας μπορεί να δώσει δείγμα χωρίς σεξουαλική αποχή και θα πρέπει να ακολουθήσει κάποιες οδηγίες σχετικά με την παραγωγή του. Αυτό σημαίνει ότι την ημέρα της καλλιέργειας ο άνδρας θα πρέπει πρώτα να ουρήσει, έπειτα να πλυθεί τοπικά και να σκουπιστεί με μια καθαρή πετσέτα. Κατόπιν μπορεί να παράγει το δείγμα μέσα σε ένα αποστειρωμένο ουροδοχείο. Το δείγμα πρέπει να προσκομιστεί στο εργαστήριο μέσα σε τρεις ώρες από την παραγωγή του. Η καλλιέργεια σπέρματος είναι σημαντική γιατί βοηθάει στην πρόληψη και αντιμετώπιση πολλών λοιμώξεων του ουρογεννητικού συστήματος.
Διάφορες παθολογικές καταστάσεις, λιγότερο ή περισσότερο σοβαρές, αφορούν το όσχεο. Ο υπέρηχος του οσχέου και το triplex οσχέου αποτελούν τις εξετάσεις πρώτης γραμμής για το σύνολο των καταστάσεων αυτών. Είναι εξετάσεις ανώδυνες, γρήγορες και αξιόπιστες και δίνουν άμεσα στον κλινικό ιατρό όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που θα τον βοηθήσουν να θέσει τη σωστή διάγνωση σε προβλήματα που εντοπίζονται στο όσχεο. Με το υπερηχογράφημα οσχέου ελέγχεται η θέση, το μέγεθος και η μορφολογία των όρχεων και των επιδιδυμίδων, ενώ με το triplex ελέγχεται η ροή του αίματος στα αγγεία της περιοχής, με στόχο τη διάγνωση των διαφόρων παθολογικών καταστάσεων. Ο υπέρηχος και το triplex οσχέου μπορούν να μας δώσουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την ανατομία και την παθολογία του οσχέου άμεσα, εύκολα και έγκαιρα.
Στο πλαίσιο του ελέγχου της υπογονιμότητας ενός άντρα, είναι απαραίτητο να μετρηθούν τα επίπεδα κάποιων ορμονών που μπορούν άμεσα ή έμμεσα να επηρεάσουν την παραγωγή σπερματοζωαρίων. Οι κυριότερες ορμόνες που πρέπει να διερευνηθούν είναι η τεστοστερόνη, η FSH, η LH, η προλακτίνη, η TSH, η οιστραδιόλη και η κορτιζόλη. Η διερεύνηση του ορμονικού προφίλ του άντρα είναι σημαντική, όταν εξετάζονται οι λόγοι για τους οποίους ο άντρας έχει μειωμένο αριθμό σπερματοζωαρίων, χωρίς να υπάρχει κάποιος άλλος εμφανής λόγος, όπως κιρσοκήλη, καρκίνος του όρχεως, απόφραξη των εκφορητικών οδών του σπέρματος κτλ.
Στο πλαίσιο του ελέγχου της υπογονιμότητας ενός άντρα, είναι απαραίτητο να γίνει και ιολογικός έλεγχος ο οποίος απαιτείται από το νόμο και για τους δυο συντρόφους. Οι εξετάσεις που ζητούνται είναι: ΗΙV I&II, HbsAg, HCV,VDRL.
Άνδρες με πολύ χαμηλές τιμές στο σπερμοδιάγραμμα χρειάζεται να κάνουν Καρυότυπο, γιατί έτσι θα ελεγχθούν τυχόν χρωμοσωμικές ανωμαλίες όπως το σύνδρομο Kleinefelter (46XXY).